طراحی مصالح بتن غلتکی بر اساس نشریه ۷۳۱ (قسمت ۲)

• سنگدانه‌ها:

درصورتی‌که درشت‌دانه و ریزدانه به‌صورت مخلوط باهم دپو شده باشد، مسئله جداشدگی ذرات ریزودرشت از یکدیگر، کنترل دانه‌بندی را مشکل خواهد ساخت و لذا دقت مضاعفی در نحوه ایجاد دپوها باید صورت پذیرد. یکی از روش‌های انبار (دپو) کردن درشت‌دانه به‌منظور جلوگیری از جداشدگی، دپو کردن آن‌ها به‌صورت لایه‌های افقی متوالی به ارتفاع کمتر از ۲ متر است. در این روش هر لایه بعد از تکمیل شدن لایه زیرین، در کل سطح دپو، ریخته می‌شود.

درصورتی‌که سطحی صاف و مسطح در روسازی راه مدنظر باشد، درشت‌دانه و ریزدانه باید به نحوی با یکدیگر مخلوط شوند که یک دانه‌بندی ترکیبی مناسب را ایجاد نماید. در شکل زیر محدوده‌های دانه‌بندی توصیه‌شده توسط یکی از مراجع برای تولید مخلوط‌های بتن غلتکی روسازی راه ارائه‌شده است. همچنین جدول زیر نیز مقادیر عددی این محدودیت‌ها را نشان می‌دهد. بتن‌های معمولی غالباً با ترکیب دو گروه سنگدانه ریزودرشت ساخته می‌شوند. لیکن در مورد بتن غلتکی دستیابی به دانه‌بندی مناسب نشان داده‌شده در شکل زیر، با استفاده از دو گروه اندازه‌ای سنگدانه به دلیل مسئله جداشدگی ممکن است مشکل باشد. استفاده بیش از دو گروه اندازه‌ای سنگدانه، قابلیت بیشتری برای کنترل دانه‌بندی و مسئله جداشدگی ایجاد می‌کند.

کاربرد سنگدانه‌های ریزتر از ۷۵ میکرومتر (الک No.200) درصورتی‌که غیر پلاستیک باشند، می‌توانند راهکار سودمندی برای کاهش فضای خالی بین ریزدانه‌ها باشد. البته اثر این ذرات بر خواص بتن غلتکی تازه و سخت شده در مطالعات طرح اختلاط باید مورد ارزیابی قرار گیرد. معمولاً حدود ۲ تا ۸ درصد سنگدانه ریزتر از ۷۵ میکرومتر در بتن غلتکی روسازی راه متداول است.